Zestaw pytań i odpowiedzi dotyczących kwestii poruszanych na spotkaniach informacyjnych przeprowadzonych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej Górze w dniach 21, 27 i 28 kwietnia 2011 r. w związku z konkursem POKL/VI/PI/3/11 na projekty innowacyjne testujące z możliwością realizacji komponentu ponadnarodowego
1. Czy okres realizacji projektu może wykraczać poza dzień 31 grudnia 2013 roku?
Zgodnie z Wytycznymi w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (wersja z dnia 22 listopada 2010 r.), koniec okresu kwalifikowalności wydatków stanowi dzień 31 grudnia 2015 r.
2. Czy List intencyjny przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie projektu może być sformułowany w języku obcym?
List intencyjny jest składany w języku: angielskim, francuskim, niemieckim lub polskim. Wersja dokumentu podpisana w jednym z ww. języków ma charakter obowiązujący. Wraz z tym dokumentem Projektodawca musi złożyć tłumaczenie Listu intencyjnego na język polski (w przypadku podpisania Listu intencyjnego w języku obcym), które z uwagi na swój pomocniczy charakter - nie musi być dokonane przez tłumacza przysięgłego.
3. Kto może zostać Partnerem ponadnarodowym?
W projektach współpracy ponadnarodowej można nawiązać współpracę z podmiotami:
- krajów członkowskich Unii Europejskiej realizującymi projekty współfinansowane przez EFS;
- krajów członkowskich Unii Europejskiej nierealizującymi takich projektów;
- krajów niebędących członkami Unii Europejskiej.
4. Jakie elementy odróżniają projekty współpracy ponadnarodowej od projektów „standardowych" w ramach PO KL?
Elementami odróżniającymi projekty współpracy ponadnarodowej od projektów „standardowych" (czyli niebędących projektami współpracy ponadnarodowej) w ramach PO KL są:
- Partner – wspólne działania z Partnerem/Partnerami ponadnarodowym/i;
- działania – realizacja działań kwalifikowalnych (zgodnie z załącznikiem nr 8 do Wytycznych w zakresie wdrażania projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki z dnia 1 kwietnia 2009 roku);
- modele współpracy ponadnarodowej określające podstawowy cel współpracy z Partnerem/ami ponadnarodowym/i;
- wartość dodana – wykazanie rzeczywistej wartości dodanej wynikającej ze współpracy ponadnarodowej;
- formy współpracy ponadnarodowej (m.in.: twinning, współpraca pomiędzy sieciami instytucji działającymi w zbliżonych obszarach).
5. W jaki sposób będzie weryfikowane kryterium formalne dotyczące potencjału finansowego?
Zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku o dofinansowanie projektu w ramach PO KL (wersja 6.4.2 z dnia 1 kwietnia 2011 r.), ocena potencjału finansowego dokonywana jest w kontekście planowanych rocznych wydatków w projekcie (zgodnie z budżetem projektu). Polega ona na porównaniu rocznego poziomu wydatków z rocznymi obrotami Projektodawcy albo – w przypadku projektów partnerskich
– z rocznymi łącznymi obrotami Projektodawcy i Partnerów krajowych (o ile budżet projektu uwzględnia wydatki partnera) za poprzedni zamknięty rok obrotowy. Za obrót należy przyjąć sumę przychodów uzyskanych przez podmiot na poziomie ustalania wyniku na działalności gospodarczej – tzn. jest to suma przychodów ze sprzedaży netto, pozostałych przychodów operacyjnych oraz przychodów finansowych. W przypadku gdy projekt trwa dłużej niż jeden rok kalendarzowy, należy wartość obrotów odnieść do roku realizacji projektu, w którym wartość planowanych wydatków jest najwyższa.
W przypadku podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej i jednocześnie niebędących jednostkami sektora finansów publicznych jako obroty należy rozumieć wartość przychodów (w tym przychodów osiągniętych z tytułu otrzymanego dofinansowania na realizacje projektów), a w przypadku jednostek sektora finansów publicznych – wartość wydatków poniesionych w poprzednim roku przez danego Projektodawcę/Partnera.
6. Czy kryterium formalne dotyczące rocznego obrotu Projektodawcy i Partnerów ma zastosowanie w odniesieniu do Partnera/ów ponadnarodowego/ych?
Kryterium formalne dotyczy rocznego obrotu Projektodawcy i Partnerów, niemniej jednak w nawiasie doprecyzowano: "o ile budżet projektu uwzględnia wydatki Partnera". W związku z tym, iż budżet projektu PO KL uwzględnia wyłącznie wydatki po stronie polskiego Projektodawcy, to należy przyjąć, iż kryterium to nie dotyczy Partnerów zagranicznych realizujących wspólnie z polskim Projektodawcą projekt współpracy ponadnarodowej.
Jeśli natomiast projekt jest realizowany w partnerstwie z podmiotem zagranicznym, ale nie jest projektem współpracy ponadnarodowej (a takie też się zdarzają), to wówczas kryterium to ma zastosowanie do Partnera zagranicznego, ale w tym przypadku on jest już traktowany pod względem rozliczeń jak Partner krajowy.
7. Czy kryterium strategiczne w brzemieniu: „Projekt jest realizowany w partnerstwie trójsektorowym (obejmującym podmioty z sektorów publicznego, prywatnego i organizacji pozarządowych)" dotyczy Partnera/ów ponadnarodowego/ych?
Kryterium strategiczne dotyczące partnerstwa trójsektorowego dotyczy wyłącznie Lidera oraz Partnera/ów krajowego/ych.
8. Czy Partner ponadnarodowy powinien obligatoryjnie partycypować w kosztach projektu?
Realizacja projektu współpracy ponadnarodowej musi wiązać się z generowaniem wartości dodanej także w aspekcie finansowym. Oznacza to, że co do zasady koszty współpracy ponadnarodowej powinny być ponoszone przez poszczególnych Partnerów proporcjonalnie do korzyści, jakie przynosi im współpraca ponadnarodowa. Istnieje jednak możliwość sfinansowania w ramach projektu PO KL części lub całości zadań, za których realizację odpowiada Partner ponadnarodowy, W takiej sytuacji konieczne jest przedstawienie szczegółowego uzasadnienia takiego rozwiązania we wniosku o dofinansowanie projektu, w szczególności w kontekście realizacji celów PO KL. Podział kosztów zależy od specyfiki danego projektu, zakładanych celów i rezultatów, w szczególności od wyniesionych przez Partnerów korzyści z jego realizacji.
9. W jaki sposób należy ująć w projekcie wydatki dotyczące komponentu ponadnarodowego?
W przypadku realizacji projektu z komponentem ponadnarodowym (zaznaczenie opcji TAK w polu 1.12) w pkt 3.3 wniosku, budżecie projektu oraz harmonogramie pojawia się automatycznie zadanie dotyczące współpracy ponadnarodowej (możliwa jest jego edycja).
W ramach tego zadania należy wskazać wszystkie koszty bezpośrednie dotyczące komponentu ponadnarodowego z wyłączeniem kosztów związanych z zarządzaniem projektem, które powinny zostać wskazane w ramach odrębnego zadania „Zarządzanie projektem".
10. Co to jest wartość dodana w projektach z komponentem ponadnarodowym?
Jako wartość dodaną projektów współpracy ponadnarodowej należy rozumieć konkretne cele i produkty możliwe do osiągnięcia wyłącznie we współpracy ponadnarodowej, których nie udałoby się osiągnąć, realizując projekt jedynie o zasięgu krajowym, bez udziału Partnerów zagranicznych. Zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku o dofinansowanie projektu w ramach PO KL (wersja 6.4.2 z dnia 1 kwietnia 2011 r.), opis wartości dodanej współpracy ponadnarodowej należy przedstawić w polu 3.1 oraz polu 3.3 wniosku
o dofinansowanie projektu.
11. Jakie są wymiary innowacyjności w projektach PO KL?
Innowacyjność projektu innowacyjnego w PO KL może się przejawiać w trzech wymiarach, przenikających się wzajemnie oraz mogących występować równocześnie lub niezależnie od siebie:
- uczestnika projektu;
- problemu, do którego złagodzenia lub rozwiązania projekt dąży;
- stworzenia nowej formy wsparcia lub zaadaptowania formy już gdzieś istniejącej do warunków lokalnych, regionalnych i krajowych.
Innowacyjność projektu w odniesieniu do jego uczestników będzie się przejawiać w skierowaniu projektu do nowych, nietypowych grup docelowych (osób lub instytucji), które do tej pory nie korzystały ze wsparcia bądź korzystały w ograniczonym zakresie.
Projekt innowacyjny może także dotyczyć samego problemu, który do tej pory nie został jeszcze rozpoznany (np. statystyka publiczna nie obejmuje danych z tej dziedziny, brak jest wyników badań, a także metodologii dostosowanej do badania przyczyn i natury problemu) lub też nie jest dostrzegany (uznawany za mało istotny w polityce państwa, pomijany, choćby ze względu na jego stosunkowo niewielkie rozmiary – mały odsetek osób, których dotyczy i zasięg występowania), co przejawia się m.in. w braku dostępnych instrumentów ukierunkowanych na rozwiązanie tego problemu.
Trzecim wymiarem innowacyjności w projektach EFS są instrumenty wsparcia. Należy pamiętać, że opracowywane lub wykorzystywane nowe rozwiązania organizacyjne
czy produkty możliwe są do zastosowania tylko wówczas, gdy problem jest właściwie rozpoznany, a instrumenty oraz formy wsparcia testowane w projektach innowacyjnych – dostosowane do potrzeb i specyfiki grupy docelowej. Innowacyjny charakter projektu może wynikać właśnie z zastosowania nowych, nieznanych do tej pory, instrumentów i sposobów działania (form wsparcia).
12. Czy w ramach wypracowywanego rozwiązania w ramach projektu innowacyjnego można zaplanować działania związane z utworzeniem nowej instytucji?
Celem priorytetowym projektów innowacyjnych testujących jest obszar badawczo-rozwojowy, a nie tworzenie instytucji, zwłaszcza na początku realizacji projektu. Możliwe są projekty, które zmierzać będą do wypracowania nowego typu instytucji, jednak wówczas jej utworzenie (w znaczeniu formalnym) może stanowić końcowy etap projektu – po pozytywnym zweryfikowaniu wszelkich założeń dotyczących jej działania, a przede wszystkim sprawdzeniu, iż oferowane przez nią usługi nie mogą stanowić dodatkowych/zmienionych zadań podmiotów już funkcjonujących. W takim przypadku produktem powinien być model instytucji (w rozumieniu usług przez nią oferowanych), a nie sama instytucja. Instytucja nie może zostać utworzona już w celu testowania nowego produktu. Zasadniczym celem jest nie rozwój instytucji, ale produktu finalnego związanego z nowymi usługami skierowanymi do grup docelowych.
13. Jakie są preferowane grupy docelowe odbiorców w ramach konkursu POKL/VI/PI/3/11?
Preferowane grupy docelowe w ramach przedmiotowego konkursu określono przy pomocy następujących kryteriów strategicznych:
- Odbiorcami produktu, czyli osobami, których problemy będą rozwiązywane dzięki nowemu produktowi są osoby bezrobotne należące wyłącznie do jednej lub kilku z niżej wskazanych grup:
- osoby bez kwalifikacji zawodowych tzn. osoby nieposiadające kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu, poświadczonych dyplomem, świadectwem, zaświadczeniem instytucji szkoleniowej lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu;
- osoby bez doświadczenia zawodowego tzn. osoby wykonujące zatrudnienie oraz inną pracę zarobkową przez łączny okres poniżej 6 miesięcy;
- osoby długotrwale bezrobotne tzn. osoby pozostające w rejestrze powiatowego urzędu pracy przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich dwóch lat, z wyłączeniem odbywania stażu i przygotowania zawodowego w miejscu pracy.
- Projekt uwzględnia specyficzne potrzeby osób niepełnosprawnych.
14. Jakie osoby i instytucje należy wykazać w polu 3.2.1 przygotowując projekt innowacyjny testujacy?
W projektach innowacyjnych testujących w polu tym należy wskazać osoby/instytucje obejmowane wsparciem w fazie testowania produktu planowanego do wypracowania i osoby/instytucje wspierane w ramach działań upowszechniających i włączających w politykę. W przypadku działań włączających i upowszechniających należy uwzględnić wyłącznie działania zmierzające do wdrożenia produktu.
15. Czy na etapie diagnozy i analizy można zlecić przeprowadzenie badań podmiotowi zewnętrznemu?
Dopuszczalne jest zlecenie przeprowadzenia badań wyspecjalizowanej instytucji. Pamiętać jednak, należy że zlecenie badań i odbiór ich wyników wymaga pewnej wiedzy o naturze badań, co oznacza, że w pracach nad projektem musi uczestniczyć przynajmniej jedna osoba zdolna do merytorycznej obsługi zlecenia.
16. Kiedy należy zaplanować przerwy w realizacji projektu innowacyjnego testującego i jakie wydatki mogą być ponoszone w tym czasie?
Przygotowując harmonogram projektu, trzeba przewidzieć minimum 28 dni (roboczych) przerwy w realizacji projektu (bezpieczniej będzie przyjąć przerwę 2-miesięczną) po przekazaniu Strategii wdrażania projektu innowacyjnego do sekretariatu Regionalnej Sieci Tematycznej. W tym czasie nie należy zakładać realizacji zasadniczych działań projektu.
Analogicznie jak w przypadku czasu przeznaczonego na ocenę strategii wdrażania projektu – przerwę w zasadniczych działaniach należy zaplanować po przekazaniu ostatecznej wersji produktu finalnego do zaopiniowania Regionalnej Sieci Tematycznej.
Okres „zamrożenia" projektu powinien znaleźć odzwierciedlenie również w budżecie projektu, który w tym czasie powinien zakładać jedynie utrzymanie podstawowego składu zespołu projektowego i biura projektu. Podjęcie działań na szerszą skalę formalnie jest możliwe, ale wyłącznie na ryzyko projektodawcy, podobnie jak ma to miejsce z ponoszeniem wydatków na realizację projektu przed otrzymaniem dofinansowania. Jeśli bowiem strategia nie zostanie zaakceptowana i umowa będzie rozwiązana ze skutkiem natychmiastowym, wówczas podjęte działania dotyczące dalszej części projektu trzeba będzie przerwać, a podjęte zobowiązania finansowe będą obciążać projektodawcę. Możliwe jest też, że do strategii zostaną wprowadzone zmiany podważające sens działań podjętych w okresie oczekiwania na jej akceptację.
17. W jakim terminie należy opracować wstępną wersję produktu finalnego?
Projektodawca zobligowany jest do przygotowania wstępnej wersji produktu finalnego nie później niż w terminie 8 miesięcy od daty rozpoczęcia realizacji projektu.
18. W jakim terminie Regionalna Sieć Tematyczna zobligowana jest do oceny Strategii wdrażania projektu innowacyjne testującego?
Sieć tematyczna ma 20 dni roboczych na przygotowanie i przekazanie swojej opinii do instytucji finansującej projekt, choć termin ten może zostać wydłużony zgodnie z zapisami Zasad dokonywania wyboru projektów w ramach PO KL (wersja z dnia 1 stycznia 2011 r.).
19. Czy w przypadku niezłożenia strategii wdrażania projektu innowacyjnego lub braku jej akceptacji Beneficjent zobligowany jest do zwrotu poniesionych kosztów?
Zgodnie z Wytycznymi w zakresie wdrażania projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej w ramach PO KL z dnia 1 kwietnia 2009 roku Instytucja finansująca projekt rozwiązuje umowę o dofinansowanie w trybie natychmiastowym w przypadku gdy:
- Beneficjent nie przedłoży strategii wdrażania projektu innowacyjnego lub 2. strategia projektu innowacyjnego nie zostanie zaakceptowana przez instytucję finansującą projekt.
W pierwszym przypadku, zgodnie z zapisami wzoru umowy, Beneficjent zobowiązany jest do zwrotu całości lub części otrzymanego dofinansowania wraz z odsetkami. Natomiast w drugim przypadku Beneficjent ma prawo do wydatkowania wyłącznie tej części otrzymanych transz dofinansowania, które odpowiadają prawidłowo zrealizowanej części projektu.
20. W jaki sposób jednostka sektora finansów publicznych powinna dokonać wyboru Partnera (w tym Partnera ponadnarodowego) do realizacji projektu?
Sposób wyboru Partnerów należących do sektora finansów publicznych przez Beneficjenta będącego jednostką samorządu terytorialnego lub jednostką administracji rządowej, stanowi decyzję Beneficjenta i Partnerów. Oznacza to, że wybór innej jednostki samorządu terytorialnego lub innego podmiotu publicznego oznacza zgodną decyzję organów lub władz podmiotów, które podejmują porozumienie o zawarciu partnerstwa.
Formuła partnerskiej realizacji zadań pomiędzy jednostkami sektora finansów publicznych
a jednostkami spoza sektora finansów publicznych, gdy Projektodawcą jest jednostka sektora finansów została uregulowana w art. 28 a ust 4 Ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712).
Przepis ten należy również stosować w przypadku, gdy Beneficjent będący jednostką sektora finansów publicznych poszukuje Partnerów do zadań nie określając, czy jest to Partner należący do sektora finansów publicznych lub spoza sektora finansów publicznych,
21. Gdzie szukać danych w podziale na płeć?
Dobre źródła danych w podziale na płeć to Krajowy System Monitorowania Równego Traktowania Kobiet i Mężczyzn: http://www.monitoring.rowny status.gov.pl/?0,1, Bank Danych Regionalnych: http://www.stat.gov.pl/bdr_n/app/strona.indeks. Również na stronie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Zielonej Górze: www.wup.zgora.pl, w zakładce Statystyka i analizy można znaleźć dane z podziałem na płeć dotyczące obszaru zatrudnienia. Polecamy najnowszą analizę „Bezrobocie wśród kobiet i mężczyzn na lubuskim rynku pracy w 2010 r.", przygotowaną przez Obserwatorium Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Zielonej Górze.
Należy podkreślić, że jeżeli nie istnieją dokładne dane, które można wykorzystać w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn, należy skorzystać z informacji, które są jak najbardziej zbliżone do obszaru interwencji i zasięgu oddziaływania projektu. Dopuszczalne jest także wykorzystanie danych pochodzących z badań własnych. W takim przypadku wymagane jest podanie w miarę dokładnych informacji na temat tego badania (data realizacji, wielkość próby, metodologia pozyskiwania danych itp.).
Ważne jest, aby Projektodawca w trakcie realizacji badań w I etapie projektu uwzględniał również kwestię płci.
22. Czy produkt finalny powinien być podzielony na dwie części: działania dla kobiet i mężczyzn?
Produkt finalny nie musi być podzielony na takie dwie części. Ważne jest, aby kwestia równości szans kobiet i mężczyzn była uwzględniona w konstrukcji produktu finalnego. Istnienie nierówności czy występowanie dyskryminacji powinno przekładać się na kształt produktu finalnego, który może na przykład składać się z dodatkowych „równościowych" modułów.
23. Jaki powinien być równościowy dobór grupy osób do testowania?
Produkt finalny powinien uwzględniać możliwości korzystania ze wsparcia osób z grup defaworyzowanych, więc osoby te powinny stanowić grupę „reprezentatywną". Aby stwierdzić, czy wszyscy przedstawiciele grup docelowych biorący udział w testach właściwie reagują na prawidłowość i skuteczność działania innowacji, konieczna jest obserwacja m.in. z uwzględnieniem płci. Odmienność sytuacji kobiet i mężczyzn powoduje konieczność stosowania innych podejść do obu płci. Osoby z grup defaworyzowanych powinny również uczestniczyć w opracowaniu ostatecznego kształtu produktu.
20. W jaki sposób jednostka sektora finansów publicznych powinna dokonać wyboru Partnera (w tym Partnera ponadnarodowego) do realizacji projektu?
Sposób wyboru Partnerów należących do sektora finansów publicznych przez Beneficjenta będącego jednostką samorządu terytorialnego lub jednostką administracji rządowej, stanowi decyzję Beneficjenta i Partnerów. Oznacza to, że wybór innej jednostki samorządu terytorialnego lub innego podmiotu publicznego oznacza zgodną decyzję organów lub władz podmiotów, które podejmują porozumienie o zawarciu partnerstwa.
Formuła partnerskiej realizacji zadań pomiędzy jednostkami sektora finansów publicznych
a jednostkami spoza sektora finansów publicznych, gdy Projektodawcą jest jednostka sektora finansów została uregulowana w art. 28 a ust 4 Ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712).
Przepis ten należy również stosować w przypadku, gdy Beneficjent będący jednostką sektora finansów publicznych poszukuje Partnerów do zadań nie określając, czy jest to Partner należący do sektora finansów publicznych lub spoza sektora finansów publicznych,
21. Gdzie szukać danych w podziale na płeć?
Dobre źródła danych w podziale na płeć to Krajowy System Monitorowania Równego Traktowania Kobiet i Mężczyzn: http://www.monitoring.rowny status.gov.pl/?0,1, Bank Danych Regionalnych: http://www.stat.gov.pl/bdr_n/app/strona.indeks. Również na stronie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Zielonej Górze: www.wup.zgora.pl, w zakładce Statystyka i analizy można znaleźć dane z podziałem na płeć dotyczące obszaru zatrudnienia. Polecamy najnowszą analizę „Bezrobocie wśród kobiet i mężczyzn na lubuskim rynku pracy w 2010 r.", przygotowaną przez Obserwatorium Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Zielonej Górze.
Należy podkreślić, że jeżeli nie istnieją dokładne dane, które można wykorzystać w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn, należy skorzystać z informacji, które są jak najbardziej zbliżone do obszaru interwencji i zasięgu oddziaływania projektu. Dopuszczalne jest także wykorzystanie danych pochodzących z badań własnych. W takim przypadku wymagane jest podanie w miarę dokładnych informacji na temat tego badania (data realizacji, wielkość próby, metodologia pozyskiwania danych itp.).
Ważne jest, aby Projektodawca w trakcie realizacji badań w I etapie projektu uwzględniał również kwestię płci.
22. Czy produkt finalny powinien być podzielony na dwie części: działania dla kobiet i mężczyzn?
Produkt finalny nie musi być podzielony na takie dwie części. Ważne jest, aby kwestia równości szans kobiet i mężczyzn była uwzględniona w konstrukcji produktu finalnego. Istnienie nierówności czy występowanie dyskryminacji powinno przekładać się na kształt produktu finalnego, który może na przykład składać się z dodatkowych „równościowych" modułów.
23. Jaki powinien być równościowy dobór grupy osób do testowania?
Produkt finalny powinien uwzględniać możliwości korzystania ze wsparcia osób z grup defaworyzowanych, więc osoby te powinny stanowić grupę „reprezentatywną". Aby stwierdzić, czy wszyscy przedstawiciele grup docelowych biorący udział w testach właściwie reagują na prawidłowość i skuteczność działania innowacji, konieczna jest obserwacja m.in. z uwzględnieniem płci. Odmienność sytuacji kobiet i mężczyzn powoduje konieczność stosowania innych podejść do obu płci. Osoby z grup defaworyzowanych powinny również uczestniczyć w opracowaniu ostatecznego kształtu produktu.